edilgenleşme kelimesi ne demektir?

Edilgenleşme kelimesi, Türkçe dilinde “edilgen hale getirme” anlamına gelir. Edilgenleşme, bir eylemin veya fiilin öznenin üzerinde gerçekleştiği durumu ifade eder. Yani edilgenleşme, bir eylemin öznenin etkisi altında gerçekleştiği durumu ifade eder. Bu kavram, dilbilgisel bir terim olmasının yanı sıra genellikle psikoloji ve sosyoloji gibi alanlarda da kullanılır.

Edilgenleşme Nedir?

Edilgenleşme, Türkçe dilbilgisinde bir fiilin öznenin etkisi altında gerçekleştiği durumu ifade eden bir kavramdır. Edilgen cümlelerde eylemi yapan kişi değil, eylemin etkisi altında kalan kişi vurgulanır. Özne, dolaylı nesne veya tümleç olarak kullanılır.

Edilgenleşme Örnekleri

Edilgen cümlelerde fiilin özneye değil de dolaylı nesneye yönelik olduğu durumlar şu şekilde örneklenir:

• “Kapı açıldı.” – Burada kapının kendiliğinden açıldığı veya başka birinin tarafından açıldığı belirtilmektedir.
• “Mektup yazıldı.” – Burada mektubun kim tarafından yazıldığı belirtilmemiş, sadece mektubun yazıldığı ifade edilmektedir.

Edilgenleşme ve Aktif Cümleler

Aktif cümlelerde ise eylemi yapan kişi vurgulanırken, edilgen cümlelerde eylemin etkisi altında kalan kişi veya nesne vurgulanır. Örneğin:

• Aktif cümle: “Ali kitabı okur.” – Burada Ali’nin kitabı okuduğu belirtilmektedir.
• Edilgen cümle: “Kitap Ali tarafından okundu.” – Burada ise kitabın Ali tarafından okunduğu ifade edilmektedir.

Edilgenleşmenin Kullanım Alanları

Edilgenleşme kavramı sadece dilbilgisi açısından değil, aynı zamanda psikoloji ve sosyoloji gibi alanlarda da kullanılır. Özellikle sosyal ilişkilerde ve iletişimde bireylerin pasif hale getirildiği durumlar için bu terim sıkça kullanılır. Ayrıca psikolojik süreçlerde de benzer bir anlam taşıyabilir.

Bu şekilde edilgenleşme kavramının Türkçe dilbilgisi ve farklı disiplinlerdeki kullanım alanlarına dair genel bir bilgiye sahip olduk. Edilgen cümlelerin yapısı ve kullanım alanları hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenler için bu konuda detaylı kaynaklara başvurulabilir.